İstanbul , Şişli ‘de avukatlık ve arabuluculuk faaliyeti gösteren avukatlık ofisimiz olarak , Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından dövizle ilgili sözleşmeleri kapsayan önemli kararın açıklanması üzerine , Menkul ve gayrimenkul ,alım satım kiralama , leasing , iş , hizmet ve eser sözleşmelerinde döviz üzerinden belirlenmiş bedellerin Türk lirasına çevrilmesi süreci hakkındaki düzenlemeleri ve değerlendirmelerimizi kaleme almamız gerekmiştir.
Cumhurbaşkanının döviz Kararnamesine göre menkul ve gayrimenkul alım satım ile kiralama leasing , iş , hizmet ve eser sözleşmelerinde döviz üzerinden belirlenmiş bedeller , 30 gün içinde yani en geç 13 Ekim 2018’e kadar Türk lirasına dönüştürülecek.
PEKİ DÖVİZ KARARI HANGİ KONULU SÖZLEŞMELERİ KAPSIYOR?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’ hangi tür sözleşmeleri kapsıyor? Taraflardan biri Türkiye’de yerleşik değilse ne olacak? Taraftarlar Türk lirası bedelinde anlaşamazlarsa nasıl bir yol izlenecek?
Bir sözleşmenin dövizle ilgili verilen bu kararın kapsamına girebilmesi için ilk olarak sözleşmenin her iki tarafının da Türkiye’de yerleşik kişi olması gerekir. ‘’Eğer sözleşmenin taraflarından biri Türkiye’de yerleşik değilse, taraflar sözleşmelerindeki bedelleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırabilirler.
“Sözleşmenin iki tarafı da Türkiye’de yerleşik kişi ise, taraflar Cumhurbaşkanlığı kararı gereğince, sözleşme bedelini ve sözleşme kapsamındaki diğer ödemeleri Türk Lirası cinsinden kararlaştırmak zorundadır.”
Ancak bu hüküm, tarafların yapacağı bütün sözleşmeler bakımından değil, sadece ilgili kararda belirtilen sözleşmeler bakımından uygulanacaktır. Örnek vermek gerekirse, kira sözleşmesinde, satıcı ve alıcı Türkiye’de yerleşik ise sözleşme bedeli döviz cinsinden belirlenemeyecek, mutlak surette Türk Lirası olarak belirlenecektir. Cumhurbaşkanlığı kararına göre taşınır ve taşınmaz satış ve kira, leasing, iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde bedel döviz cinsinden belirlenemeyecek.”
MEVCUT SÖZLEŞMELERİN AKIBETİ NE OLACAKTIR ? KİRALAR TL OLARAK YENİDEN Mİ BELİRLENECEK ?
Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin 2. maddesine göre bu sözleşmeler geçerli kalmaya devam edecek. Ancak, tarafların bir araya gelerek sözleşme bedellerini Türk parası olarak yeniden belirlemesi gerekmekte. Bu süre 13 Ekim 2018 tarihinde sona erecek.
ARABULUCULUK YOLUYLA ÇÖZÜMÜ DAMGA VERGİSİ AVANTAJI DA SAĞLAMAKTADIR.
Sözleşme bedeli konusunda, 13 Ekim 2018 tarihine kadar anlaşamayanlar dava açmak üzere mahkemelere başvurabilir. Mahkemelerde yargılamanın uzunluğu, dava sayısının çokluğu kişilerin haklarına kavuşmasını geciktirebilir ve mağdur olmalarına neden olabilir.
Peki , mahkeme yolu dışında tarafların alternatif olarak başvuracağı bir uyuşmazlık çözüm yolu var mıdır ? Bu soruya tarafların arabuluculuk veya tahkim yoluna başvurabileceklerini, daha kısa sürede ve daha az masrafla, soruna daha etkili bir çözüm bulabilecekleri cevabını verebiliriz.
Ayrıca, bedel içeren sözleşmelerde binde 9.48 oranında damga vergisi alınırken, uyuşmazlığın arabuluculuk yoluyla çözülmesi halinde, 2018 yılı için yalnızca 58.80 maktu harç alınmaktadır. Bu da alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin sağladığı avantajlardır diyebiliriz.
13 Ekim 2018 tarihine kadar aralarında anlaşarak sözleşmede daha önceden döviz üzerinden belirledikleri bedelleri Türk Lirasına çeviremeyenler 3 bin ila 25 bin lira arasında idari para cezasına çarptırılacaklar.
ARABULUCU AVUKAT PENBE ÜNER KESKİN